Annelies Wijts en Jos Lemans
'Stop met mopperen en steek de handen uit de mouwen!'
Zwerfafval. Voor veel mensen is het een doorn in het oog. Het gaat om afval dat, bewust of onbewust, is achtergelaten of beland op plekken waar het niet hoort. Het vervuilt onze omgeving en we mopperen er allemaal wel eens over. 'Stop met mopperen, pak het aan!' is de daadkrachtige oproep van Annelies Wijts en Jos Lemans. Beide zijn actief betrokken bij burgerinitiatieven in Hulsberg en Thull om de eigen omgeving schoon te houden. De gemeente Beekdaelen waardeert deze initiatieven enorm en ondersteunt ze waar nodig.
'In Thull is de actie ontstaan vanuit een vrouwenavond. We zaten bijeen en hadden het erover dat er zoveel zwerfvuil rondslingerde in de omgeving. Vreselijk vonden we dat. Kort daarvoor had ik op vakantie een bord zien staan: Ich bin Natur. Halt mich sauber'. Daar moest ik plots aan denken en ik dacht: Hé, ik ben Thull. Hou mij schoon!' Annelies lacht als ze terugdenkt aan het begin, een jaar of zeven geleden. 'Ik zei, laten we stoppen met mopperen en gewoon wat gaan doen!' Ze maakte een grote pan soep om na afloop weer bij te komen en een groep Thullenaren ging op pad, gewapend met kruiwagen en vuilniszakken. 'Die eerste keer was het echt veel: Een vuilniswagen vol!' Jos Lemans, initiatiefnemer van Houd Hulsberg Schoon (HHS), haakt erop in: 'Ja, die eerste keer kan ik me ook nog goed herinneren. We verzamelden maar liefst 80 vuilniszakken. We vonden echt van àlles. Van luiers en lachgaspatronen tot stoeptegels, oud ijzer, sigarettenpeuken en bananenschillen. We dachten hier is bijna niet aan te beginnen...'
'Al raap je maar 1 papiertje op, wat als iedereen dat zou doen?'
Iedereen kan helpen. Dit hoeft niet altijd in groepsverband. Ook eenlingen kunnen wat doen. Wandel je elke dag met de hond? Neem een handschoen en zak mee. Zie je wat liggen? Raap het op en neem het mee. 'Heb je op je wandelingen behoorlijk wat afval verzameld en vind je dat teveel om in je eigen afvalcontainer te doen, bel me gerust. Ik kom het ophalen, verzamel het en schakel de gemeente in om het bij mij te komen ophalen,' biedt Jos spontaan aan.
Hulsberg ruimt nu twee tot drie keer per jaar op. In Thull is eens per jaar genoeg. 'Je merkt dat als het met regelmaat wordt gedaan, er steeds minder op te ruimen valt. Dat is een goede zaak.' Intussen heeft Jos de beschikking over een vaste groep van 25 inwoners, waarop een beroep kan worden gedaan. 'Peter Erkens en ik zorgen samen voor de organisatie. Elke keer zijn er weer een paar nieuwe gezichten bij. Mensen zien waar je mee bezig bent en roepen waarderend: Goed bezig! Dan antwoord ik: Volgende keer doe je ook mee, toch?' Voor Jos is dit werk een manier om zinvol bezig te zijn. 'Na een heel vervelende periode kwam ik thuis te zitten en wist me geen raad. Nu kan ik me weer nuttig maken. Dat geeft voldoening.' Hij heeft het tot zijn missie gemaakt om heel Beekdaelen te activeren en denkt graag mee op welke manieren hijzelf, met hulp van de gemeente, andere dorpen en buurtschappen kan faciliteren of helpen opstarten. 'In het begin kost het wat tijd en energie om een groep op te starten, maar als het staat dan staat het. Iedereen mag me altijd bellen of mailen!' Lemans enthousiasme werkt aanstekelijk. Hij staat in de startblokken om zijn kennis en informatie te delen.
Hoe begin je?
Belangrijk is om een datum af te spreken, waarop je met een groep wilt starten. Maak bijvoorbeeld een whatsapp-groep aan, zodat je makkelijk en snel met elkaar kunt communiceren. Neem vervolgens tijdig, liefst een week of drie vier van tevoren, contact op met de gemeente. Wij regelen raapstokken, hesjes en vuilniszakken. Dan wordt ook afgesproken op welke manier na afloop het verzamelde afval wordt afgevoerd. Vindt u het lastig om zelf een groep op te starten? Aarzel niet en neem gerust contact met ons op, dan zorgen wij ervoor dat Jos Lemans en Peter Erkens u op weg komen helpen. De werkwijzen van Thull en Hulsberg zijn overigens geen maatstaf; heeft u een ander idee? Laat het ons weten!
Veiligheid
Belangrijk is dat iedereen een hesje aantrekt, zo ben je zichtbaar èn verzekerd. Goed om te weten: Draag je, tijdens een opruimactie van zwerfvuil, een officieel hesje, dan ben je via de vrijwilligersverzekering van de gemeente verzekerd. Let wel: we moeten het vooraf weten! Meld de datum van de actie altijd bij de gemeente. Draag altijd handschoenen en meld gevaarlijk vuil direct bij de gemeente.
Om mensen te mobiliseren zijn er diverse mogelijkheden. 'In Thull roepen Roos Habets, met wie ik het tegenwoordig organiseer, en ikzelf iedereen op via een briefje dat we, samen met het parochieblaadje, huis aan huis bezorgen. We communiceren de datum en dan kunnen mensen zich aanmelden. Nu we het elk jaar in het voorjaar doen, en we een vaste groep mannen en vrouwen hebben, zijn we met een uurtje of twee per keer klaar. Kinderen vinden het trouwens ook erg leuk om te helpen. Bij elke opruimactie doen zij vol enthousiasme mee! We hebben een aantal routes vastgesteld en pakken ook eens een stuk erbij waar we niet regelmatig komen. Tegenwoordig hoef ik overigens geen soep meer te maken. We zijn na afloop welkom bij de Alfa die ons trakteert op koffie en vlaai,' vertelt een enthousiaste Annelies.
Gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel
Ook in Hulsberg wordt elke opruimactie met een gezellig vlaaimomentje afgesloten. 'Je creëert een gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel, door met zijn allen iets te doen op een vrijwillige basis. Als iemand eens niet kan op de afgesproken datum, merk je dat ze daar echt van balen,' lacht Jos. Naast bewustwording en een schone leefomgeving levert Houd Beekdaelen Schoon nog meer moois op. 'Het is gewoon een leuke en gezellige dag, waaraan iedereen veel plezier beleeft. Je bent actief buiten bezig. Je bent in beweging. Daarnaast is een gemakkelijke manier om nieuwe contacten in de omgeving op te doen. Zo geeft het meteen een enorme boost aan de sociale samenhang,' vertelt Jos tot besluit.
Is uw interesse gewekt of wilt u meer informatie over het opzetten van een eigen buurtinitiatief? Of wellicht doet u al iets aan zwerfafval in uw buurt, ook dan is het fijn als u zich meldt. Misschien kunnen we nog ergens mee helpen.
Kijk op de informatiepagina over Houd Beekdaelen Schoon of stuur een e-mail naar houdbeekdaelenschoon@beekdaelen.nl. Jos Lemans van de groep uit Hulsberg neemt dan contact met u op.